-
آسمان بالاي سر ما پر از ماهواره‌هايي است كه هر كدامشان در حال انجام يك مأموريت خاص هستند: ماهواره‌هاي GPS كه براي موقعيت‌يابي (ناوبري) استفاده مي‌شوند، ماهواره‌هاي مخابراتي، ماهواره‌هاي تلويزيوني، ماهواره‌هاي هواشناسي، ماهواره‌هاي تحقيقاتي و ...
اين ماهواره‌ها داراي ابعاد مختلفي (از حدود 1 متر تا بيش از 10 متر) هستند و در ارتفاع‌هاي مختلفي نسبت به زمين قرار گرفته‌اند. بعضي از اين ماهواره‌ها را كه ابعاد نسبتاً بزرگي دارند و در ارتفاع پاييني قرار دارند. اگر هوا تميز باشد، مي‌توانيم با چشم غيرمسلح ببينيم.
براي آگاه شدن از اين‌كه ماهواره‌هاي قابل رؤيت از زمين، در چه زماني و در چه زاويه‌اي از آسمان محل زندگي شما عبور مي‌كنند، كافي است به سايت زير سري بزنيد:اما قبل از مراجعه به اين سايت، لازم است تا با برخي مفاهيم مربوط به «رصد» آشنا بشويد.
زاويه با شمال و زاويه با افق
«زاويه با شمال» (يا Azimuth) و «زاويه با افق» (يا Altitude) دو زاويه‌اي هستند كه براي رصد يك ستاره يا هر جسم ديگري در فضا مورد نياز است. براي ديدن جسمي كه زاويه‌هاي آن مشخص است، ابتدا رو به شمال بايستيد. سپس به اندازه‌ي زاويه‌ي Azimuth به سمت راست بچرخيد (اين زاويه ممكن است از 180 درجه هم بيشتر باشد). سپس سرتان را به اندازه‌ي زاويه‌ي Altitude نسبت به افق بالا بياوريد.
در شكل زير مثالي از رصد يك شيء آسماني كه در زاويه‌ي Azimuth حدود 45+ و زاويه‌ي Altitude حدود 45+ درجه قرار دارد نشان داده شده است.
شما در هر موقعيت جغرافيايي كه ايستاده باشيد، با دانستن زواياي Azimuth و Altitude جسم آسماني مورد نظر نسبت به محل خودتان، مي‌توانيد به راحتي آن را رصد كنيد.
حالا براي استفاده از سايتي كه گفتيم مراحل زير را طي كنيد:
1. به آدرس http://www.heavens-above.com مراجعه كنيد.
2. موقعيت جغرافيايي محلي را كه در آن هستيد، وارد كنيد. براي اين كار اگر طول و عرض جغرافيايي محل خود را نمي‌دانيد، مي‌توانيد به راحتي از بانك اطلاعاتي سايت استفاده كنيد. روي گزينه‌ي Select كليك كنيد.
صفحه‌اي باز مي‌شود كه در آن نام تمام كشورها آمده است. با كليك كردن روي نام كشور (مثلاً Iran) صفحه‌ي ديگري باز مي‌شود. با وارد كردن نام شهر خود (مثلاً Tehran يا Rasht) و زدن Enter موتور جستجوي سايت فعال مي‌شود و موقعيت جغرافيايي شهر شما را از بانك اطلاعاتي‌اش، بازيابي مي‌كند. به عنوان مثال اگر شهر Tehran را جستجو كرده باشيد، به چنين نتايجي مي‌رسيد:
Name
Region
Latitude
Longitude
Elevation
Tehran
35.672
51.424
1149 m
Hormozgan
27.467
55.483
943 m
Esfahan
32.704
51.152
1818 m
(Latitude به معناي عرض جغرافيايي، Longitude به معناي طول جغرافيايي و Elevation به معناي ارتفاع از سطح دريا است)
3. با كليك كردن روي گزينه‌ي مورد نظر، صفحه‌ي ديگري باز مي‌شود كه حاوي اطلاعات مختلفي در مورد ماهواره‌هاي قابل رؤيت از محل زندگي شماست. در اين صفحه، موقعيت ايستگاه فضايي بين‌المللي (ISS) نيز در همان لحظه نمايش داده مي‌شود.
4. با كليك كردن روي نام يكي از ماهواره‌هايي كه در بخش Satellites آمده، مي‌توانيد اطلاعات لازم براي رصد آن را تا 10 روز آينده به دست آوريد.
براي مثال روي ISS كليك كنيد.
با اين كار صفحه‌ي جديدي باز مي‌شود كه در آن جدولي شبيه به جدول زير است:
Date
Starts
Max. Altitude
Ends
Time
Time
Time
-0.9
18:15:03
10
NW
18:17:52
57
NE
18:18:39
38
E
0.9
18:37:21
10
WNW
18:39:56
31
SW
18:41:38
17
S
-0.8
17:24:21
10
NW
17:27:06
53
NE
17:29:53
10
ESE
1.0
17:46:32
10
WNW
17:49:08
33
SW
17:51:44
10
SSE
3.0
06:03:14
10
SE
06:04:02
11
SE
06:04:51
10
ESE
در اين جدول، زمان‌هايي كه ISS از محل زندگي شما مشاهده مي‌شود، نمايش داده شده است. به طور مثال (سطر آخر جدول فوق)، اين ايستگاه فضايي در تاريخ 13 ژانويه، از ساعت 06:03:14 تا 06:04:51 از تهران قابل مشاهده است. بر اساس اطلاعات اين جدول، ISS در تاريخ مذكور در ابتدا از سمت جنوب شرقي آسمان و در زاويه با افقِ 10 درجه قابل رؤيت بوده و در مدتي حدود 5/1 دقيقه به سمت شرق حركت مي‌كند.
نمادهايي كه در اين جدول‌ها استفاده مي‌شوند و معناي آن‌ها :
N شمال
E شرق
W غرب
S جنوب
NE شمال شرقي
NW شمال غربي
NNE بين شمال و شمال شرقي
NEE بين شرق و شمال شرقي
